قبلا در این مورد نوشته بودم که اگرچه تمرین «هنرهای رزمی» می تواند در «دفاع شخصی» موثر باشد و اگرچه تکنیک های بخش فیزیکی «دفاع شخصی» از «هنرهای رزمی» استخراج شده اند، اما «دفاع شخصی» با تعریف امروزی آن، لزوما همان «هنرهای رزمی» و یا بدتر از آن، سبکی از «هنرهای رزمی» نیست. دفاع شخصی فقط مهارت های فیزیکی هم نیست. حتی وقتی کارگاه های آموزشی در این زمینه در مجله «رزم آور» ترتیب دادیم تا این خلاء آموزشی در «دفاع شخصی» کشور را برطرف شود، همواره با علامت سئوال و بعضا تعجب مخاطبین مواجه بودم و خیلی زود متوجه شدم ظاهرا این حرفها در مقابل جذابیت های تکنیکی «هنرهای رزمی» و شخصیت های سینمای رزمی که یک تنه پس چند ده نفر شرور برمی آیند، چندان خریداری ندارد! اما با توجه به محتوای برخی از پیامک هایی که بعضا خود رزمی کاران برایمان ارسال می کنند و از ناتوانی شان در درگیری های خیابانی علیرغم آموزش هایی که دیده اند صحبت می کنند، و اتفاقات تاسف باری مثل قتل مرحوم «داداشی» که خبرهای آن در ماه های گذشته منتشر شد، احساس کردم شاید حالا شرایط پذیرش این حقیقت که «دفاع شخصی» فقط مهارت های فیزیکی نیست، بهتر از قبل محیا شده باشد.
آخرین روزهای تیرماه گذشته خبر کشته شدن قوی ترین مرد ایران در یک درگیری به سرعت به یکی از مهم ترین اخبار رسانه ها تبدیل شد. ما آنجا نبوده ایم و نمی دانیم دقیقا آن شب چه گذشته و چه اتفاقاتی افتاده است، اما آنطور که رسمی و غیر رسمی در رسانه ها منتشر شده، ظاهرا یک تصادف سطحی باعث درگیری لفظی و در پی آن تعقیب خودرو و در نهایت با پیاده شدن سرنشینان خودرو به یک درگیری فیزیکی منجر می شود که طی آن مرحوم داداشی با ضربات چاقو به قتل می رسد. مرور اینگونه اخبار تلخ چندان چیز جالبی نیست، اما عقل سلیم حکم می کند تا از این حوادث درس بگیریم تا در آینده کمتر شاهد بروز چنین رویدادهای ناگواری باشیم. آنچه در مورد این حادثه با صدای بلند می توان گفت این است که بسیاری از این اتفاقات ناگوار با اندکی اطلاع از مبانی حفاظت شخصی و با کمی کسب مهارت در اصول ایمنی که اتفاقا فیزیکی هم نیستند، به راحتی – تاکید می کنم – به راحتی قابل پیشگیری هستند! کم نیستند رزمی کارانی که حتی دارای عناوین قهرمانی بوده اند اما به سادگی در یک درگیری خیابانی آسیب دیده اند و همین خبر قتل قوی ترین مرد ایران در یک درگیری هم به وضوح ثابت می کند که مهارت های رزمی و قدرت فیزیکی لزوما نمی تواند در یک درگیری خیابانی برگ برنده ی کسی بشمار بیاید. نتیجه درگیری های خیابانی به هیچ عنوان قابل پیش بینی نیست، از هیچ قانونی طبعیت نمی کند، هیچ داوری در آن وجود ندارد، تکنیک ممنوعه ای وجود ندارد، وسایل ایمنی و «کف پوشی» در کار نیست و از همه مهمتر همه جور نامردی هم در آن آزاد است! پس هرگز نباید این درگیری ها را با مبارزات قانونمند رزمی مقایسه کرد. طبیعی است کسانی که سالها رزمی کار کرده اند بپرسند خب پس این همه تکنیکی که یاد گرفته ایم را کجا باید استفاده کنیم و فایده آنها چیست؟ اگر قرار است کسی بهمان توهین کند و ما بر و بر نگاهش کنیم پس این همه عرق ریخته ایم برای چی؟ این سئوال مثل این است که یک متخصص ارتوپد بگوید اگر قرار است من زرت و زرت دست و پایم نشکند و آن را جا نیاندازم، پس این همه درس خوانده ام برای چی؟! دوستان عزیز! برفرض هم که تمام فواید تمرین هنرهای رزمی و جنبه معنوی و فلسفی آن را بگذاریم کنار، حتی همان مهارت های صرفا فیزیکی هم برای این نیست که لزوما خودمان را در شرایطی قرار بدهیم که مجبور شویم از آنها استفاده کنیم، زندگی واقعی فیلم سینمایی نیست! قرار نیست مهارت های فیزیکی فکر و عقلمان را از کار بیاندازند! مهارت های فیزیکی آنهم طبق شرایط و ظوابطی خاص فقط برای زمانی که هیچ حق انتخابی برایمان نمانده و به اجبار درگیر یک حادثه ناخواسته شده ایم و آن هم در این حد که شانس ما را افزایش دهند موثرند نه بیشتر. این حرف من و ما نیست، مرور صدها پرونده قتل و درگیری های خیابانی در دنیا این را ثابت کرده و همین بررسی ها به اساتید هنرهای رزمی و کارشناسان دفاع شخصی هم ثابت کرد که ورود به یک درگیری خیابانی یک ریسک است؛ خواه برای یک استاد و خواه برای یک فرد عادی. فقط میزان ریسک فرق می کند اما خطر قطعی است. به همین علت همانطور که در علم پزشکی تاکید می شود پیشگیری بهتر از درمان است، در دفاع شخصی هم امروزه روی پیشگیری تاکید می شود. این پیشگیری ها عموما از طریق حفظ هوشیاری، آشنایی با زبان بدن و مهارت هایی از این دست ممکن می شوند که همگی مهارت هایی غیر فیزیکی هستند. حتی شما باید بیاموزید هنگامی که باید برای درگیری فیزیکی آماده شوید هم چگونه گارد بگیرید و چه حرکاتی انجام بدهید یا ندهید که به تحریک طرف مقابل منجر نشود. شاید مرحوم داداشی به پشتوانه بدن تنومندش از اتومبیل پیاده شد و شاید یک رزمی کار فرضی هم اگر جای او بود به پشتوانه مهارت های رزمی اش از ماشین پیاده می شد. بدن تنومند مرحوم داداشی باعث ترس طرف مقابل شد اما از جهت منفی اش. در دفاع شخصی(البته با تعریف امروزی اش) ما میاموزیم که همیشه ایجاد ترس در طرف مقابل – حالا با گاردهای ناگهانی یا حرکات رزمی – به این معنی نیست که حریف فرار می کند. بلکه برعکس ممکن است او را وادار به عکس العمل های عجولانه و خطرناک کند. همانطور که در مورد مرحوم داداشی طبق گفته فرد ضارب، او به محض مشاهده هیکل تنومند داداشی ترسیده و به گفته خودش برای نجات خود با چاقو به او حمله می کند.
اگر الان از بسیاری از مربیان مدعی دفاع شخصی بخواهیم مورد مرحوم داداشی را آنالیز کنند؛ همه روی آن لحظه ی آخر که فرد ضارب با چاقو حمله می کند تمرکز کرده و می گویند مرحوم داداشی باید چکار می کرد و چکار نمی کرد. درحالیکه در علم روز دفاع شخصی، این باید و نبایدها به خیلی قبل از برخورد فیزیکی برمی گردد. ما در دفاع شخصی برای موارد مشابه (تصادف و تعقیب ماشین) یک دستورالعمل کلی داریم که می گوید: «در اکثر مواقع، تا زمانی که شما درون اتومبیل خود هستید امن ترید، پس تا حد امکان از اتومبیل خارج نشوید. اگر ماشین یا موتوری در حال تعقیب شماست، به طرف منزل یا محل کارتان حرکت نکنید، بلکه تغییر مسیر داده و به سمت نزدیکترین پاسگاه پلیس رانندگی کنید». اگر قبلا این توصیه به عنوان یک توصیه مهم و کاربردی در «دفاع شخصی» مطرح می شد احتمالا مسخره و بسیار ابتدایی به نظر می رسید، اما ببینید اگر همین نکته بسیار ساده و پیش پا افتاده آن شب در ذهن مرحوم داداشی بود و وی به جای ترک ماشین، به سمت یک پاسگاه پلیس رانندگی می کرد، به احتمال زیاد هم او امروز زنده بود و هم چند جوان کم سن و سال با جرم قتل محاکمه و مجازات نمی شدند. می بینید که همین نکات ایمنی به نظر بی اهمیت گاهی می توانند حتی بهتر از مهارت ها یا توانایی های فیزیکی جان شما را نجات دهند. اینها تنها توصیه و پندهای اخلاقی نیستند، بلکه همانطور که پیشتر اشاره شد این نکات حاصل بررسی صدها و هزاران پرونده قتل و درگیری در سراسر جهان است که توسط کارشناسان بررسی و نتیجه گیری شده اند. حالا انتخاب باشماست که با وجود این همه موارد حی و حاضر، به علم روز دنیا احترام بگذارید یا همچنان در توهم فیلم های تخیلی رزمی به سر ببرید! مربیان عزیز ما ضرر نمی کنند و چیزی هم از ابهتشان کم نمی شود اگر علمشان را به روز کنند و بر ادامه روش های صرفا فیزیکی و بعضا منسوخ شده شان اصرار نورزند و رزمی کارانمان هم خوب است درک کنند که بین زندگی واقعی و فیلم های سینمایی از زمین تا آسمان فرق است!
—
مازیار عبداللهی نیا / ماهنامه رزم آور / شهریور ۹۰
—
دانلود جزوات رایگان آموزش مبانی دفاع شخصی
جزوه های آموزشی «مبانی دفاع شخصی» که در دو نسخه متفاوت یکی ویژه بانوان و یکی ویژه آقایان تهیه شده است، در حد مقدماتی شما را با برخی از مبانی اصلی دفاع شخصی آشنا می کنند. شما می توانید این جزوات رایگان را از اینجا دانلود کنید.
—